1895-1940 Samenwerken

Een periode vol coöperatie

Na de rumoerige periode vanaf 1873 hadden de Meijelsen geluk dat een aantal mensen van buiten het dorp rond 1895 de noodzaak van samenwerking zagen en daar vorm aan gaven. Pastoor Peter Cleevers zette zich al vanaf 1877 in voor een goed sociaal leven en betere zorg. Dat resulteerde onder meer in de bouw van Gesticht St. Joseph met zusterklooster, bejaardenhuis en meisjesschool. Hij gaf ook het laatste zetje aan Jan Truijen om in 1895 toch burgemeester van Meijel te worden.

Boerenkoning Jan Truijen was provinciaal en landelijk al volop bezig met het opzetten van samenwerkingsverbanden in de agrarische sector (Zuivelbond, Land- en Tuinbouwbond) en bij de oprichting van de Boerenleenbank. Jan Arnold Wouters die in 1896 pastoor werd, begreep en ondersteunde het streven van Jan Truijen. Misschien was de samenwerking van genoemde personen zo goed omdat ze alle drie uit Weert kwamen.

De Meijelsen pakten de aanzetten tot samenwerking op en in Meijel kwamen: een Coöperatieve Boerenleenbank (1898), een Coöperatieve Zuivelfabriek St. Nicolaas (1908), een Verbruikersvereniging Volharding met winkel De Coöperatie (1905), Land- en Tuinbouwbond Meijel, Bijenhoudersbond Ambrosius (1915), enz. Daarnaast werkte de Meijelsen samen in moderne verenigingen als een Wielervereniging, een Toneelvereniging, handboogschutterij De Batavieren, schutterij St. Nicolaas, Fanfare Eendracht, Werkliedenverbond, Voetbalvereniging RKMSV, enz.

Bovendien was er de gezamenlijke aanpak voor een betere gezondheidszorg met dokter Jan Hendrik Joosten (1901), een nieuwe kerk Kathedraal van de Peel (1904) en een nieuw raadhuis met school (1914). Dat samenwerken ging prima tot de armoede tussen 1930 en 1940 ook in Meijel voelbaar was en extra werk gezocht moest worden in ontginning van de Peel.  

Het klooster Sint Joseph-gesticht
Het grootste bouwwerk en monument dat Meijel ooit bezat werd op initiatief van pastoor Cleevers gebouwd in 1895-1897. Het was klooster voor de zusters Franciscanessen van Oirschot en bejaardenhuis tot 1968 en meisjesschool tot 1979. In 1969 begon men met de ombouw naar Jeugd- en Gemeenschapshuis 't Kloster, dat het tot 2001 bleef.

Jan Truijen, Meijelse mens, groot Limburger
Wie het leven van Jan Truijen bestudeert staat versteld van zijn energie, doorzettingsvermogen en visie, maar zal ook trekken van eigenzinnigheid en ouderwetse opvattingen ontdekken. Na de vroege dood van zijn vrouw Henrica in 1883 gebruikte Jan Truijen zijn talenten volledig om boeren én burgers te helpen in samenwerkingsverbanden, in eigentijdse vernieuwingen. Hij deed dat in Meijel als burgemeester, in Limburg als lid van Provinciale Staten en voorzitter van landbouwbonden, in Nederland als kamerlid en lid van verscheidene commissies.

De Straat
De Straat was de oude weg door de Kom van Meijel van Mortel tot Molenstraat. Daar groeide na 1844 maar vooral rond 1900 een ander Meijel. Boerderijen werden geleidelijk vervangen door panden van winkeliers, ambachtslieden en hotelhouders. Daarmee kreeg de Straat een aparte status in Meijel.

Meijelse vrouwen tussen 1897 en 1960
Een Meijels dörske werd niet altijd een boerin, zeker niet na 1900. Er waren ook onderwijzeressen, vroedvrouwen, modenaaisters, zusters en caféhoudsters. Meestal echter waren de vrouwen moeder en boerin, met wasdagen, winterslachten, dieren verzorgen en inmaken. Ze was er altijd, thuis.

Meijel en zijn kerken... 
Meijel heeft zeker vijf kerken gehad, de huidige uit 1955 meegerekend. Vier ervan op de plaats in het centrum, waar van 1904 tot 1944 ook de prachtige Kathedraal van de Peel stond. Hier gingen voor 1890 ook de gelovigen van de Neerkant naar de kerk. Op 25 september 1944 kwam de verwoesting van de kerk aan als een mokerslag voor de Meijelsen die er veertig jaar aan gewerkt hadden.